เลือกหน้า

เนื่องในโอกาสวันคนพิการสากล วันที่ 3 ธันวาคม 2565 กองทุนสื่อปลอดภัยและสร้างสรรค์ เปิดตัวการ์ตูนชุด
“แตกต่างเดียวกัน” ซึ่งเป็นผลงานที่ได้รับทุนสนับสนุนจากกองทุนฯ   ที่ชวนให้มองคนพิการด้วยมุมมองเชิงสังคม
ชวนให้คนอ่านมองเห็นว่า คนพิการเป็นเพียง “ความแตกต่าง” ของมนุษย์ ที่มีทั้งสูงดำต่ำขาว
เป็นแค่ความหลากหลายในสังคม อยู่ร่วมกัน เติมเต็มกันและกันได้

“การ์ตูนชุดแตกต่างเดียวกัน” เป็นการ์ตูนอ่านขนาดสั้น โดยในวันคนพิการสากลนี้ โครงการฯเชิญชวนให้อ่านตอน “ถามเถอะ” เพราะเนื้อหาเป็นเหมือนด่านแรกของการปฏิบัติตัวต่อกัน เจอคนพิการแล้วทำไงดีนะ ถามได้ไหมนะ อยากช่วยจัง ช่วยยังไงดีนะ จะเสียมารยาทรึเปล่า การ์ตูนตอนนี้จะบอกว่าถามได้เลย ความพิการไม่ใช่เรื่องต้องห้าม แต่เป็นเรื่องต้องพูด จะได้เกิดการเรียนรู้ซึ่งกันและกัน ส่วนการ์ตูนตอนอื่น ๆ ก็จะสะท้อนความแตกต่างของคนพิการในแง่มุมต่าง ๆ เพื่อส่งเสริมให้คนอ่านมีมุมมองต่อคนพิการเชิงสังคมในมิติที่หลากหลาย    

การ์ตูนชุดแตกต่างเดียวกัน เป็นการ์ตูนที่สร้างสรรค์ขึ้นภายใต้ “โครงการวิจัยและพัฒนาสื่อการ์ตูนชุดวัฒนธรรมความพิการ ด้วยการมีส่วนร่วมของคนพิการและทุกภาคส่วนในสังคม” ซึ่งได้รับทุนสนับสนุนจากกองทุนสื่อปลอดภัยและสร้างสรรค์ ประเภทเปิดรับทั่วไป กลุ่มคนพิการและผู้ด้อยโอกาส โดยมีผู้ช่วยศาสตราจารย์จิรภัทร กิตติวรากูล อาจารย์ประจำสาขาวิชานิเทศศาสตร์ มหาวิทยาลัยพายัพ และกรรมการสมาคมวัฒนธรรมความพิการ เป็นหัวหน้านักวิจัยในโครงการ และนางสาวกัชกร ทวีศรี อุปนายกสมาคมวัฒนธรรมความพิการ เป็นผู้ช่วยนักวิจัย

ผศ.จิรภัทร กล่าวถึงที่มาของโครงการว่า “คำว่า ‘วัฒนธรรม หมายถึง สิ่งที่เรายึดถือปฏิบัติกันมานาน วัฒนธรรมความพิการ คือสิ่งที่ผู้คนปฏิบัติต่อคนพิการมานานจนกลายเป็นวัฒนธรรม ซึ่งมีที่มาจากชุดความคิด 3 มุมมอง มุมมองแรก คือ มุมมองทางความเชื่อหรือทางศาสนาที่เชื่อว่าคนพิการเป็นคนบาป มีเวรกรรมติดตัวมาแต่ชาติปางก่อน การช่วยคนพิการจึงเป็นการทำบุญ หนักไปกว่านั้น บางความเชื่อของบางชนเผ่า ถ้าลูกเกิดมาพิการต้องฆ่าทิ้ง เพราะเชื่อว่าเป็นโชคร้าย ส่วนมุมมองที่สองคือ มุมมองทางการแพทย์ เห็นคนพิการเป็น คนป่วย ต้องรักษาให้หายถึงจะออกสู่โลกกว้างได้ นั่นแปลว่า คนที่พิการตลอดชีวิตก็จะไม่สามารถออกสู่โลกกว้างได้ตลอดไปเลย มุมมองแบบนี้ทำให้เกิดการ แยก คนพิการออกจากสังคม ก็จะไม่ทำให้เกิดการเรียนรู้ร่วมกัน มุมมองที่สาม คือ มุมมองทางสังคม มุมมองนี้มองคนพิการเกี่ยวเนื่องกับสิทธิมนุษยชน ที่ทุกคนคือ คน เท่ากัน ควรได้รับสิทธิขั้นพื้นฐานที่พลเมืองคนหนึ่งควรจะได้จากรัฐและสังคม แต่คนพิการไม่ได้รับ ทำให้คนพิการใช้ชีวิตเหมือนคนอื่น ๆ ไม่ได้ ทั้ง 3 มุมมอง ทำให้เกิดการปฏิบัติต่อคนพิการแตกต่างกัน สำหรับการ์ตูนชุดแตกต่างเดียวกันนี้ จะเน้นชวนให้มองคนพิการด้วยมุมมองที่ 3 เพราะมุมมองที่ 1 กับ 2 ฝังรากลึกมายาวนาน และทำให้เกิดปัญหาเรื้อรัง แล้วก็พิสูจน์แล้วในหลายประเทศที่เค้ามองคนพิการด้วยมุมมองที่ 3 แล้วทำให้ปัญหาลดลง”

นอกจากนี้ ผศ.จิรภัทร ยังกล่าวจุดเด่นของการ์ตูนชุดนี้ว่า “จุดเด่นแรกคือเนื้อหานะคะ เนื้อหาเราเกิดจากการมีส่วนร่วมของตัวแทนคนพิการทุกประเภท และยังมีตัวแทนภาครัฐ ภาคเอกชน และภาคประชาสังคมด้วยค่ะ คือทุกภาคส่วนในสังคมอย่างแท้จริง เนื้อหาการ์ตูนเน้นว่าคนพิการเพียงแค่แตกต่าง แต่อยู่ด้วยกันได้ ถ้าเข้าใจกันและกัน หรือมีมุมมองต่อกันในเชิงสังคม จุดเด่นที่สอง คือ เราทำการ์ตูนให้มีความเป็นการ์ตูนจริง ๆ ค่ะ คือ ต้องอ่านแล้วสนุก สนุกจากการเปรียบเทียบบ้าง เสียดสีบ้าง หักมุมบ้าง เราท่องไว้เสมอว่า นี่เราทำการ์ตูนนะ ไม่ได้ทำสื่อการสอนรูปแบบการ์ตูน

เพราะฉะนั้น เราไม่ควรเอาเนื้อหาวัฒนธรรมความพิการที่เรามี มาถ่ายทอดเป็นการ์ตูนแบบโต้ง ๆ ตรง ๆ ไปเลย ดังนั้น ‘การสร้างสรรค์ จึงเป็นขั้นตอนที่ยากมากอีกขั้นตอนหนึ่งของกระบวนการของเราค่ะ ซึ่งเราได้คุณร่มไทร ศักดาเดช มาเป็น creative ให้ ขอนับเป็นจุดเด่นจุดที่สามของการ์ตูนเราเลยนะคะ นั่นก็คือ การ์ตูนเรามีความสมดุลระหว่างเนื้อหากับความคิดสร้างสรรค์ได้ค่อนข้างดี ขอเชิญชวนให้ไปอ่านพิสูจน์ดูค่ะ จุดเด่นสุดท้ายอีกอันหนึ่งนะคะ คือ การ์ตูนเรามีเอกลักษณ์ค่ะ ซึ่งเป็นคุณสมบัติที่การ์ตูนดี ๆ ควรมีเลยนะคะ เอกลักษณ์ของเรามีทั้ง ตัวการ์ตูนของเรามี character ไม่ซ้ำใคร ทั้งสี รูปร่าง และเป็นตัวการ์ตูนที่ไม่มีเพศค่ะ ถ้าเห็นตัวการ์ตูนแบบนี้ที่ไหนปุ๊บ ก็จะนึกได้ปั๊บว่า นี่ตัวการ์ตูนจากแตกต่างเดียวกันนี่นา

นอกจากนี้ก็ยังมีตัวการ์ตูน signature ที่อยู่บนปกกับใบปิดของทุกตอนด้วยนะคะ ที่เป็นรูปมือ มี 4 นิ้ว เค้ามีชื่อเล่นว่า “นานัป” ค่ะ มาจากคำว่า “นานัปการ” ที่สื่อว่ามนุษย์มีความแตกต่างหลากหลายมากมายนับไม่ถ้วน ส่วนที่มี 4 นิ้ว ก็เพราะต้องการสื่อถึงความพิการ แต่ถ้าดูเผิน ๆ ไม่ได้นับ หรือไม่ได้สังเกตก็จะไม่รู้ว่านิ้วไม่ครบ ก็คือเราไม่ได้อยากให้ signature ของเราพิการจนเห็นได้ชัดขนาดนั้น น้องนานัปก็จะเป็นตัวแทนคนพิการทุกประเภทได้ด้วยนะคะ ใช้สีฟ้า ซึ่งเป็นฟ้าเดียวกับดอกแก้วกัลยา สัญลักษณ์ของวันคนพิการ และสีเหลืองรองเท้า เป็นเหลืองเดียวกับธงคนพิการสากลด้วยค่ะ”

สุดท้ายทางโครงการฯ ได้เชิญชวนให้ประชาชนเข้าไปอ่านการ์ตูนชุดแตกต่างเดียวกันได้ที่ Facebook Page: แตกต่างเดียวกัน หรือหน้าเว็บไซต์ของกองทุนสื่อปลอดภัยและสร้างสรรค์ www.thaimediafund.or.th

ช่วยกันอ่าน ช่วยกันแชร์เพื่อสร้างความเข้าใจเกี่ยวกับวัฒนธรรมความพิการ เพื่อจะได้อยู่ร่วมกันอย่างมีความสุข

 

ผศ.จิรภัทร กิตติวรากูล

– หัวหน้าโครงการวิจัยและพัฒนาสื่อการ์ตูนชุดวัฒนธรรมความพิการ ด้วยการมีส่วนร่วมของคนพิการและทุกภาคส่วนในสังคม

อาจารย์ประจำสาขาวิชานิเทศศาสตร์ มหาวิทยาลัยพายัพ

– คนพิการด้านการเคลื่อนไหว (ขึ้นทะเบียน)

– กรรมการผู้ร่วมก่อตั้งสมาคมวัฒนธรรมความพิการ

– โทร 0814848320 / อีเมล์: [email protected]

 

นางสาวกัชกร ทวีศรี

– ผู้ช่วยโครงการวิจัยและพัฒนาสื่อการ์ตูนชุดวัฒนธรรมความพิการ ด้วยการมีส่วนร่วมของคนพิการและทุกภาคส่วนในสังคม

– ผู้อำนวยการพัฒนาเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ มูลนิธิโกลบอลแคมปัสเซส

– อุปนายกและผู้ก่อตั้งสมาคมวัฒนธรรมความพิการ

คนพิการด้านการเคลื่อนไหว (ขึ้นทะเบียน)

– โทร 089-191-2963  / อีเมล์: [email protected]